نقش سامانه مدیریت ریسک در حرکت بازار سرمایه به سوی اعتبارسنجی

تنها دو روز به تمام وقت شدن سامانه مدیریت ریسک «نامک» باقی مانده است. اقدامی که بر اساس آن، زمان ثبت و ارسال سفارشهای مشتریان شرکتهای کارگزاری از طریق این سامانه به طور تمام وقت تحت پوشش قرار می گیرد. اجرای این طرح در چند مرحله اجرایی شد و آخرین مرحله آن در روز سه شنبه عملی میشود.
مجتبی شهبازی، مدیر معاملات شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد ضمن مثبت ارزیابی کردن این روند، تجربه اجرای مدیریت ریسک «نامک» را از دو زاویه بررسی کرد و افزود: از دید مشتریان، سهامداران و فعالان بازارسرمایه، این طرح با استقبال زیادی مواجه نشد که به نظر میرسد، عادت نداشتن مشتریان به روش جدید دلیل این موضوع باشد. در روش قبلی، سهامداران ابتدا سهم مورد نظرشان را میخریدند و سپس وجه آن را پرداخت می کردند، این درحالیست که در روش جدید به شرط داشتن اعتبار و پرداخت هزینه میتوانند سهم مورد نظرشان را خریداری کنند.
شهبازی ادامه داد: بنابر تجارب گذشته، چنین مقاومتی در حذف «ددد» نیز وجود داشت که البته بعد از مدتی و به مرور، فعالان بازار به اجرای این روش عادت کردند. براین اساس، انتظار میرود سهامداران به اجرای سامانه نامک نیز عادت کنند، زیرا از این طریق، ریسک معاملات سهامدار، ریسک کارگزاران و ریسک بازار کاهش می یابد. وی همچنین اجرای طرح نامک از دید کارگزاران را بررسی کرد و افزود: این روش به کاهش ریسک کارگزاران کمک زیادی نمود؛ زیرا مشتری موظف است ابتدا مانده خود را بستانکار نماید یا اینکه به اندازه حد اعتباری خود خرید کند.
مدیر معاملات شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد تصریح کرد: در سامانه مدیریت ریسک «نامک»، کارگزاران می توانند برای مشتریانی که اعتبار بالایی دارند، سیستم معاملات را باز بگذارند تا آن مشتری به راحتی بتواند خرید انجام دهد و سپس هزینه آن را بپردازد. این موضوع، درواقع خدمتی است که کارگزاری می تواند به تشخیص خودش برای مشتریان معتبرش و با مسئولیت خودش انجام دهد.
شهبازی در خصوص دیگر مزایای اجرایی شدن طرح نامک اظهار داشت: وجه مثبت دیگر اجرای سامانه نامک، آن است که سهامداران و فعالان بازار سرمایه اعم از حقیقی یا حقوقی، باید دقت بیشتری در معاملات و عملکرد مالی خود داشته باشند؛ زیرا دقیقا مانند سیستم بانکی در حالت پرداخت نکردن وجوه خود، اعتبارشان نزد کارگزاری کاسته شده و به این ترتیب نمی توانند از آپشنها و مزایای مشتریان معتبر استفاده کنند. این موضوع در مجموع سبب تغییرات خوبی در آینده بازار سرمایه کشور میشود.
شهبازی در رابطه با تجربیات جهانی در این زمینه افزود: در بازارهای بینالمللی توسعهیافته، پیش از این، اعتبارسنجی برای مشتریان انجام میشود. در این راستا، اگر شرکتهای حقیقی و حقوقی، همچنین کلیه مشتریان اعتبارسنجی شوند، حرکت ما به سمت بازارهای پیشرفته سریعتر خواهد بود. وی در ادامه تاکید داشت: اجرای سامانه نامک موجب کم شدن اختلافات میان سهامداران و کارگزاران میشود. همچنین این شرایط سبب می شود تا بازار سرمایه با کاهش ریسک روبهرو شود. در این شرایط مشتریان خوشحساب به معاملات بیشتر تشویق و در مقابل مشتریان بدحساب جریمه میشوند.