معرفی اجمالی

شرکت رتبه‌بندی Standard and Poor’s به عنوان پیشروترین موسسه رتبه‌­بندی اعتباری در جهان بیش از 150 سال است که مشغول به کار می‌­باشد. این موسسه تاکنون بیش از 1.000.000 رتبه‌­بندی اعتباری ممتاز در بخش دولتی، شرکت­‌های خصوصی، بخش‌­ها و نهادهای مالی ساختاریافته و نیز اوراق بهادار داشته است. تاریخچه این شرکت را می­‌توان به سه دوره تقسیم نمود که در ادامه به آن اشاره می‌­گردد:

  • 1860-1940: دوره آغازین
  • 1941-1965: دوره ادغام و توسعه
  • 1966-2000: دوره توسعه ایفای نقش در بازارهای جهانی

شرکت رتبه‌بندی Standard and Poor’s در بیش از 128 کشور در سراسر جهان فعالیت می­‌نماید و بالغ بر 6000 نیروی انسانی در اختیار دارد که از این تعداد 1500 تحلیل­گر خبره اقتصادی و اعتباری می­‌باشد. رتبه­‌بندی‌­هایی که توسط موسسه S&P انجام می­‌گیرد شامل طیف وسیعی از رتبه­‌بندی‌­های سنتی تا رتبه‌­بندی‌­های غیرسنتی است.

رتبه‌­بندی اوراق قرضه شرکت‌­ها، اوراق قرضه شهرداری‌­ها، اوراق قرضه رهنی، اوراق بهادار با پشتوانه دارایی و … در گروه رتبه‌­بندی‌­های سنتی قرار می‌­گیرد. رتبه‌­بندی سنتی چه در داخل ایالت متحده و چه در خارج از آن سهم عمده­‌ای از فعالیت‌­های شرکت رتبه‌بندی اعتباری Standard and Poor’s را به خود اختصاص می­‌دهد.

رتبه‌­بندی غیرسنتی نیز شامل مواردی از قبیل قدرت مالی، رتبه‌­بندی طرفین معاملات و نیز رتبه‌­دهی اعتباری شرکت­‌های کوچک و بزرگ خصوصی است که در هر سه مورد ارزش اعتباری کلی و ظرفیت هر موسسه یا شرکت در بازپرداخت تعهداتش ارزیابی می‌­گردد. از رتبه‌­بندی‌­های غیرسنتی برای رتبه‌­بندی وام بانکی به منظور ارزیابی کلی نرخ نکول بانک‌­ها نیز استفاده می‌­گردد.

شرکت رتبه‌بندی Standard and Poor’s به جز رتبه‌بندی، در زمینه‌های دیگری مانند انجام تحقیقات گسترده در مورد سهام و سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی، ارائه مشاوره در زمینه مدیریت ریسك و ارائه شاخص‌های مختلف برای بازارهای مالی فعالیت می‌نماید.

 

نحوه رتبه‌دهی اعتباری شرکت Standard and Poor’s

شرکت رتبه‌بندی Standard and Poor’s رتبه اعتباری مورد نظر را در زمینه‌­های گوناگون و در بازه‌­های زمانی کوتاه‌­مدت و بلندمدت اعلام می‌­دارد که در ذیل نشان داده شده است. لازم به ذکر است که طبقه‌­بند‌ی‌­های گسترد‌ه‌­ای در تحلیل‌های این موسسه وجود دارد که در اینجا به مهم‌ترین و پرکاربردترین آنها پرداخته می‌­شود.

 

الف) رتبه­‌بندی اعتباری بلندمدت صادرکنندگان اوراق بهادار و قرضه:

 

تفسیر رتبه اعتباری
صادرکنندگان توانایی فوق­‌العاده بالایی در انجام تعهدات مالی خود دارند و این رتبه بالاترین و بهترین معیار اعلام شده از سوی موسسه می‌­باشد. AAA
صادرکنندگان توانایی بسیار خوبی در انجام تعهدات مالی خود دارند و این رتبه تفاوت اندک و ناچیزی با بالاترین و بهترین معیار اعلام شده از سوی موسسه دارد. AA
صادرکنندگان توانایی خوبی در انجام تعهدات مالی خود دارند ولیکن در مقایسه با دو رتبه اعتباری بالاتر، این درجه نشان می­‌دهد که صادرکنندگان اوراق قرضه و بهادار ممکن است در مقابل اثرات نامطلوب تغییر شرایط و به ویژه شرایط اقتصادی آسیب­‌پذیر باشند. A
صادرکنندگان توانایی کافی در انجام تعهدات مالی خود دارند ولیکن در مقایسه با دو رتبه اعتباری بالاتر، این درجه نشان می­‌دهد که صادرکنندگان اوراق قرضه و بهادار ممکن است با احتمال بیشتری در مقابل اثرات نامطلوب تغییر شرایط و به ویژه شرایط اقتصادی آسیب­‌پذیر باشند. BBB
رتبه اعتباری BB کمترین حد انگیزه سوداگرانه را از سوی صادرکنندگان اوراق قرضه و بهادار نشان می‌­دهد و در مقابل رتبه اعتباری CC با بالاترین حد انگیزه سوداگرانه قرار دارد. با وجود انگیزه سفته­‌بازی در این طبقه، صادرکنندگان با احتمال بسیار بیشتری در معرض شکنندگی و آسیب­‌های ناشی از اثرات نامطلوب تغییر شرایط و اقتصاد قرار دارند. BB, B, CCC, and CC
توانایی انجام تعهدات مالی از سوی صادرکنندگانی که در این طبقه قرار می­‌گیرند پایین­‌تر از حد معقول و قانونی می­‌باشد. این ارگان‌­ها ممکن است در بازپرداخت و انجام تعهدات مالی خود دچار مشکل شوند. R
شرکت­‌هایی با چنین رتبه اعتباری قادر به انجام تعهدات مالی بلندمدت و یا کوتاه­‌مدت خود نخواهند بود و در بازپرداخت­‌ها دچار مشکل می­‌گردند و احتمال ورشکستگی بسیار بالایی خواهند داشت. SD, D

 

ب) رتبه‌­بندی اعتباری کوتاه­‌مدت صادرکنندگان اوراق بهادار و قرضه:

 

تفسیر رتبه اعتباری
صادرکنندگان توانایی فوق­‌العاده بالایی در انجام تعهدات مالی خود در کوتاه­‌مدت دارند و این رتبه بالاترین و بهترین معیار اعلام شده از سوی موسسه می‌­باشد. A-1
در این طبقه از رتبه‌­بندی، صادرکنندگان اوراق توانایی رضایت‌­بخشی در انجام تعهدات مالی خود دارند و نسبت به طبقه اول با درصد بسیار ناچیزی در مواجه با تغییرات نامطلوب اقتصادی و غیراقتصادی آسیب‌پذیر خواهد بود. A-2
شرکت‌­ها و افراد توانایی کافی در انجام تعهدات مالی خود دارند ولیکن با احتمال بیشتری نسبت به دو طبقه قبل در مقابل اثرات نامطلوب تغییر شرایط و به ویژه شرایط اقتصادی آسیب­‌پذیر خواهند بود و تضعیف خواهند شد. A-3
افراد یا شرکت­‌هایی که از لحاظ اعتباری در این رتبه قرار می‌­گیرند، به دنبال انگیزه‌­های اندک سوداگرانه می­‌باشند و در معرض آسیب‌­های ناشی از تغییر شرایط اقتصادی و غیراقتصادی قرار دارند. ولیکن همچنان توانایی قابل قبولی در انجام تعهدات مالی کوتاه‌­مدت خود دارند. B
انگیزه­‌های سوداگرانه در این گروه از صادرکنندگان اوراق بیشتر است و توانایی انجام تعهدات مالی این گروه بسیار به شرایط مطلوب تجاری، مالی، اقتصادی و سیاسی بستگی دارد. C
توانایی انجام تعهدات مالی از سوی صادرکنندگانی که در این طبقه قرار می‌گیرند پایین‌­تر از حد معقول و قانونی می­باشد. افراد و شرکت­ها ممکن است در بازپرداخت و انجام تعهدات مالی خود دچار مشکل شوند. R
شرکت‌­هایی با چنین رتبه اعتباری قادر به انجام تعهدات مالی کوتاه‌مدت خود نخواهند بود و در بازپرداخت‌­ها دچار مشکل می‌­گردند و احتمال ورشکستگی بسیار بالایی خواهند داشت. SD, D

 

پ) رتبه­‌بندی کیفیت اعتباری صندوق:

 

تفسیر رتبه اعتباری
کیفیت اعتباری پرتفوی صندوق­‌ها فوق­‌العاده قوی و بالا است. AAAf
کیفیت اعتباری پرتفوی صندوق­‌ها بسیار بالا و در حد عالی است. AAf
کیفیت اعتباری پرتفوی صندوق‌­ها بسیار خوب و بالا است. Af
کیفیت اعتباری پرتفوی صندوق‌­ها در حد خوب و کفایت است. BBBf
کیفیت اعتباری پرتفوی صندوق­‌ها ضعیف است. BBf
کیفیت اعتباری پرتفوی صندوق‌­ها بسیار ضعیف است. Bf
کیفیت اعتباری پرتفوی صندوق­‌ها به شدت و کاملاً ضعیف است. CCCf
کیفیت اعتباری پرتفوی صندوق­‌ها به صورت آشکاری پایین بوده و صندوق در معرض ورشکستگی قرار دارد. CCf
کیفیت اعتباری صندوق­‌ها کاملاً پایین بوده و دارایی­‌های صندوق در معرض نابودی و ورشکستگی کامل است. Cf

 

ت) رتبه­‌بندی نوسانات صندوق: (صندوق‌­های با درآمد ثابت)

 

تفسیر رتبه اعتباری
صندو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ق‌­هایی که در این طبقه قرار می‌­گیرند دارای نوسانات اندک می­باشند. در واقع منظور از نوسانات، بازگشت سرمایه و سود پرتفوی موردنظر صندوق‌­ها (که حاصل سرمایه­‌گذاری صندوق­‌ها در اوراق قرضه دولتی و سایر ابزارهای سرمایه­‌گذاری می‌­باشد) در کوتاه‌­مدت و در بازه زمانی یک تا سه سال است. ممکن است این طبقه به صورت S1(+) نیز بیان شود که در این صورت حاکی از کیفیت اعتباری بالای پرتفوی صندوق­‌ها و بازگشت سرمایه و سود مورد انتظار در کمتر از یک سال است و بالاترین حد ثبات و پایداری صندوق را نشان می­‌دهد S1
در این طبقه صندوق­‌های با نوسانات کم یا متوسط قرار می­‌گیرند. منظور از نوسانات متوسط در این طبقه، بازگشت سرمایه و سود پرتفوی موردنظر صندوق­‌ها در بازه زمانی 3 الی 7 سال می­‌باشد. S2
صندوق­‌هایی که دامنه نوسانات متوسط دارند در این طبقه جای داده می­‌شوند. در این صندوق­‌ها بازگشت سرمایه و سود پرتفوی موردنظر صندوق­‌ها در بلندمدت و در بازه زمانی 7 الی 10 سال درنظر گرفته می­‌شود. S3
صندوق‌­هایی که دامنه نوسانات متوسط و نسبتاً بالایی دارند در این طبقه جای داده می­‌شوند. در این صندوق‌­ها بازگشت سرمایه و سود پرتفوی موردنظر صندوق‌­ها در بلندمدت و بیش از 10 سال درنظر گرفته می‌­شود. S4
صندوق‌­های موجود در این طبقه نوسانات بالا و شدیدی دارند و بازگشت سرمایه و سود پرتفوی موردنظر صندوق‌­ها در بلندمدت و بیش از 10 سال درنظر گرفته می‌­شود. هم­چنین دارایی­‌های موجود در پرتفوی چنین صندوق­‌هایی ممکن است انواع ریسک­‌های مالی از جمله عدم قابلیت نقدشوندگی را برای صندوق به همراه داشته باشند. S5

 

ث) رتبه­‌بندی شهرداری­‌ها در کوتاه‌­مدت:

 

تفسیر رتبه اعتباری
شهرداری­‌های موجود در این طبقه دارای توان بسیار بالایی برای بازپرداخت اصل و سود اوراق قرضه خود به دارندگان اوراق می‌­باشند و در واقع ظرفیت شهرداری‌­ها برای بازپرداخت تعهدات بسیار قوی است. SP-1
در این طبقه شهرداری­‌ها دارای ظرفیت رضایت‌­بخش برای بازپرداخت تعهدات مالی خود می­‌باشند ولیکن در مقابل تغییرات نامطلوب شرایط و به ویژه وضعیت اقتصادی ممکن است آسیب‌­پذیر باشند. SP-2
تمایلات سوداگرانه برای بازپرداخت تعهدات وجود دارد. SP-3
شهرداری‌­ها در معرض ورشکستگی کامل قرار دارند و در بازپرداخت تعهدات خود دچار مشکلات عدیده‌­ای خواهند شد. D