گزارش اجمالی از میزان سپرده‌ها و تسهیلات در مردادماه
بررسی سپرده‌ها در مردادماه
طبق آمارهای بانک مرکزی، میزان مانده سپرده‌های بانکی در مردادماه حدود ۱/ ۲۲۶۳ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به تیرماه ۱/ ۲ درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۴/ ۲۷ درصد افزایش داشته است. همچنین در پنج ماه نخست سال جاری حدود ۷/ ۱۹۵ هزار میلیارد تومان یعنی ۵/۹ درصد به سپرده‌های بانکی اضافه شده است. بررسی روند نشان می‌دهد که رشد ماهانه حدود ۲ درصد در ماه‌های گذشته نیز متداول بوده است. بیشترین رشد ماهانه از ابتدای سال با حدود ۳/ ۲ درصد در اردیبهشت‌ماه و کمترین آن با ۷/ ۰ درصد در فروردین‌ماه سال جاری رخ داده است. روند رشد نقطه به نقطه مانده سپرده‌ها نیز نشان می‌دهد که مانده سپرده‌ها در مردادماه بیشترین رشد نقطه به نقطه از ابتدای سال را شاهد بوده است.
سپرده‌ها با کسری قانونی
بانک‌ها طبق قانون وظیفه دارند درصدی از سپرده‌های مردم را به‌صورت ذخیره قانونی در بانک مرکزی نگه دارند و با بقیه سپرده‌ها به فعالیت‌های بانکی و گسترش حجم پول بپردازند. مطابق قانون پولی و بانکی کشور، نسبت سپرده قانونی از ۱۰ درصد کمتر و از ۳۰ درصد بیشتر نخواهد بود و بانک مرکزی ممکن است برحسب ترکیب و نوع فعالیت بانک‌ها نسبت‌های متفاوتی برای آن تعیین کند. آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که در مردادماه مبلغ سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی به ۱/ ۲۰۲۹ هزار میلیارد تومان رسیده است. در واقع در مردادماه مبلغ کسری قانونی حدود ۹/ ۲۳۳ هزار میلیارد تومان بوده است که حدود ۳/ ۱۰ درصد از کل سپرده‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد ماهانه سپرده‌ها پس از کسری قانونی حدود ۲ درصد و رشد نقطه به نقطه آن حدود ۵/ ۲۷ درصد بوده است.
کاهش در میزان تسهیلات‌دهی بانک‌ها
مبلغ تسهیلات شبکه بانکی کشور در مردادماه سال جاری نسبت به تیرماه با رشد تقریبا منفی ۱/ ۰ درصد مواجه بوده و به حدود ۹/ ۱۶۰۸ هزار میلیارد تومان رسیده است که این میزان رشد ماهانه از فروردین‌ماه سال ۹۶ بی‌سابقه بوده است. اما رشد نقطه به نقطه تسهیلات بانک‌ها حدود ۲/ ۲۰ درصد بوده است. نگاهی به روند تسهیلات‌دهی از ابتدای سال نشان می‌دهد که کل تسهیلات در مردادماه به نسبت اسفندماه سال گذشته ۱/ ۹۹۹ هزار میلیارد تومان یعنی معادل با ۶/ ۶ درصد افزایش داشته است.
شاخص تسهیلات به سپرده‌ها
یکی از شاخص‌های مهم و کاربردی که از آمارهای مانده تسهیلات و سپرده قابل استخراج است، نسبت تسهیلات به سپرده بانک‌ها است. براساس آمارهای موجود در مردادماه، نسبت تسهیلات به سپرده پس از کسر سپرده قانونی به زیر ۸۰ درصد رسیده است که این میزان پیشتر تجربه نشده است. آمارها نشان می‌دهد نسبت تسهیلات به سپرده‌ها در مردادماه حدود ۳/ ۷۹ درصد بوده است. این در حالی است که این نسبت در اسفندماه سال گذشته حدود ۸۳ درصد و در ماه‌های فروردین تا خرداد بالای ۸۰ درصد بوده است. این نسبت حتی در تیرماه به حدود ۸۱ درصد رسیده بود اما در مردادماه با کاهش ۷/ ۱ واحد درصدی مواجه شده است. کاهش نسبت تسهیلات به سپرده‌ها می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. یکی از استدلال‌هایی که در این مورد می‌توان داشت این است که بانک‌ها به نسبت منابع خود تسهیلات کمتری را پرداخت کرده‌اند. البته این کاهش عرضه تسهیلات می‌تواند به دلیل کاهش تقاضا در بازار پول نیز باشد. از سوی دیگر ممکن است که کاهش این نسبت به دلیل افزایش سپرده‌ها به دلیل نرخ بالای سود باشد.
مقایسه استان‌ها از لحاظ حجم سپرده‌ها و تسهیلات آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد که در مردادماه سال جاری، بیشترین مبلغ سپرده‌ها در استان تهران سپرده شده است. بعد از آن استان اصفهان در جایگاه دوم و استان خراسان رضوی در جایگاه سوم قرار دارد. از سوی دیگر، استان کهگیلویه و بویر احمد کمترین میزان سپرده را در میان ۳۱ استان کشور داشته است. بعد از کهگیلویه و بویر احمد، استان‌های ایلام و خراسان شمالی در جایگاه دوم و سوم کمترین میزان سپرده قرار دارند. البته در مورد این استان‌ها باید به کم‌جمعیت بودن آنها نیز توجه کرد که در کاهش تعداد شعب بانک‌ها و قاعدتا در کاهش جذب سپرده‌ها موثر بوده است. آمار بانک مرکزی از میزان تسهیلات داده شده در استان‌ها نیز نشان می‌دهد که بیشترین تسهیلات به استان تهران تعلق داشته است. بعد از تهران، استان اصفهان و خراسان رضوی در جایگاه دوم و سوم قرار دارند. در مقابل سه استان کهگیلویه و بویراحمد، ایلام و خراسان جنوبی کمترین میزان تسهیلات‌دهی را اعلام کرده‌اند.