آمار متغیرهای پولی؛ حجم پول کاهش یافت

به گزارش اکوایران، بانک مرکزی به‌تازگی آمار متغیرهای پولی مربوط به مهر و آبان ماه امسال را منتشر کرده است. بر اساس این داده‌ها، رشد ماهانه پایه پولی که آخرین بار در شهریور ماه رشدی منفی داشته، دوباره مثبت شده است. هرچند که سرعت رشد آن در آبان نسبت به مهر کاهش یافته است.

نکته حائز اهمیت دیگری که در این داده‌ها وجود دارد، کاهش حجم پول در آبان ماه نسبت به مهر ماه است که رشد ماهانه منفی را تجربه کرده است. این مسئله بدان جهت مهم است که افزایش پول در اقتصاد و سهم آن از نقدینگی می‌تواند تورم خلق کند.

فراز و فرود هسته تورم‌ساز

پایه پولی به عنوان هسته تورم‌ساز اقتصاد شناخته می‌شود. زیرا با افزایش آن، نقدینگی نیز افزایش می‌یابد که تورم را در پی دارد. بر اساس جدیدترین گزارش بانک مرکزی، مقدار این متغیر پولی از هزار و 200 هزار میلیارد تومان عبور کرده و در مهر ماه رشد ماهانه 3.6 درصدی داشته است. به عبارت دیگر، حجم پایه پولی در مهر ماه نسبت به شهریور ماه 3.6 درصد افزایش یافته است. این در حالیست که رشد پایه پولی در شهریور ماه منفی 2.5 درصد بوده است. این متغیر پولی رشد ماهانه خود را در آبان ماه ادامه داده و به 0.8 درصد رسیده است. البته می‌توان متوجه شد که از سرعت افزایش آن کاسته شده است.

رشد نقطه به نقطه پایه پولی نیز در مهر ماه به 21.3 درصد افزایش است. این بدان معناست که حجم پایه پولی در مهر ماه امسال نسبت به مهر سال گذشته بیش از 21 درصد افزایش یافته است. سرعت افزایش این متغیر در شهریور ماه به 18.7 درصد رسیده بود که در مهر ماه رشد آن سیری صعودی را طی کرده است. همچنین، رشد نقطه‌ای پایه پولی در آبان ماه به 20.7 درصد رسیده که حاکی از کاهش سرعت رشد این متغیر است.

از سرعت رشد متغیر تورم‌ساز کاسته شد

حجم نقدینگی در آبان ماه تقریبا به 9 هزار و 400 همت رسیده است. رشد ماهانه این متغیر در مهر ماه برابر با 1.8 درصد بوده است. همچنین، مقدار نقدینگی در آبان ماه نسبت به مهر ماه حدود 1.7 درصد رشد داشته است. داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد حجم نقدینگی مهر ماه امسال در مقایسه با مهر 1402 به اندازه 28.6 درصد افزایش یافته است. در ادامه، رشد نقطه‌ای نقدینگی در آبان ماه مقداری کاهش یافته و به 28.1 درصد رسیده است. به عبارت دیگر، حجم نقدینگی در آبان امسال نسبت به آبان سال گذشته بیش از 28 درصد افزایش یافته است.

رشد منفی حجم پول

نقدینگی از دو رکن اصلی پول و شبه پول تشکیل می‌شود. پول مجموع اسکناس و مسکوکات در دست مردم و سپرده‌های جاری است. شبه پول شامل سپرده‌های بلند مدت بانکی می‌شود. مقدار پول در آبان ماه به بیش از 2 هزار و 250 همت و شبه پول به بیش از 7 هزار همت رسیده است. آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد نرخ رشد ماهانه پول از شهریور تا کنون سیری نزولی داشته و در آبان ماه به منفی 0.7 درصد رسیده است. در واقع، حجم پول در آبان ماه نسبت به مهر ماه 0.7 درصد کاهش یافته است. آخرین باری که رشد ماهانه پول منفی شده، در اسفند 1402 بوده است.

از آنجایی که قدرت نقدشوندگی یا سیالیت پول بیشتر از شبه پول است، با چرخش بیشتر آن در بازارها می‌تواند منجر به خلق تورم شود. به همین دلیل، گفته می‌شود هر چه سهم پول از نقدینگی بالا برود، سیالیت نقدینگی نیز بالا می‌رود و قدرت خلق تورم از نقدینگی نیز افزایش می‌یابد. همانطور که گفته شد، حجم پول کاهش یافته و همچنین سهم پول از نقدینگی نیز روندی نزولی داشته است.

نرخ رشد نقطه به نقطه پول در مهر ماه برابر با 29.8 درصد بوده است. به عبارت دیگر، حجم پول در مهر امسال نسبت به مهر سال گذشته حدود 30 درصد افزایش یافته که آخرین باری که نرخ رشد نقطه‌ای این متغیر به 30 درصد رسیده، در آبان 1402 بوده است. داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که نرخ رشد نقطه‌ای پول در آبان ماه مقداری کاهش یافته و به 27.6 درصد رسیده است.

حجم شبه پول در مهر ماه نسبت به شهریور 1.9 درصد افزایش یافته است. نرخ رشد ماهانه این متغیر در آبان ماه به 2.5 درصد رسیده و خبر از افزایش سرعت رشد شبه پول در این دو ماه می‌دهد. حجم شبه پول در مهر ماه امسال نسبت به مهر 1402 به میزان 28.3 درصد افزایش یافته که در مقایسه با رشد نقطه‌ای این متغیر در شهریور ماه، سرعت افزایش آن مقداری کاهش یافته است. شبه پول نرخ رشد نقطه‌ای خود را در آبان ماه ثابت نگه داشته و نسبت به آبان ماه سال گذشته 28.3 درصد افزایش یافته است.