رتبه بندی اعتباری ایران
معرفی اجمالی
شرکت رتبه‌بندی اعتباری ایران با حمایت وزارت امور اقتصادی و دارایی و نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در آبان ماه 1385 به صورت سهامی خاص در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تاسیس گردید. این شرکت بر اساس آیین‌نامه نظام سنجش اعتبار، سامانه ملی اعتبارسنجی را در نظام بانکی و اعتباری کشور عملیاتی نموده و در حال حاضر با تجمیع اطلاعات دریافتی از بانک مرکزی، سازمان امور مالیاتی، گمرک و بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری خدمات گزارشگری اعتباری و اعتبارسنجی (رتبه اعتباری) در خصوص کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی را به نظام بانکی کشور ارائه می‌دهد.
انواع گزارش‌های اعتباری شرکت
1- گزارش آمار استعلام
این گزارش بیان می‌نماید که مشتری از ابتدای سال 1388 تاکنون چه تسهیلاتی را از بانک‌های عضو سامانه دریافت نموده است. همچنین این گزارش تعداد استعلام‌های صورت گرفته از مشتری توسط اعضا را نمایان می‌سازد. این تعداد استعلام‌ها در دوره‌های زمانی 1 ماهه و 12 ماهه ارائه میشود. گزارش استعلام در متن هر یک از گزارش‌های زیر نیز درج می‌گردد.
2- گزارش اعتباری پایه
گزارش پایه اطلاعاتی از اشخاص در خصوص مشخصات هویتی، وضعیت منفی شخص و قرارداد، مشخصات تماس، مشخصات آدرس، تعداد استعلام‌های صورت گرفته از شخص در 1 ماه و 12 ماه گذشته را نشان می‌دهد. همچنین در این گزارش تعداد اقساط و مبلغ بدهی سررسید شده پرداخت نشده و مجموع بدهی سررسید نشده (تعهدات آتی) و همچنین تعداد تسهیلات در جریان و خاتمه یافته شخص ارائه می‌گردد.
3- گزارش اعتباری استاندارد
در این گزارش علاوه بر اطلاعات ارائه شده در گزارش پایه، جزئیات مربوط به تسهیلات اخذ شده توسط شخص وجود دارد. در جزئیات قرارداد یک تقویم یک‌ساله نیز وجود دارد که روند پرداخت اقساط و وضعیت هر قرارداد در دوازده ماه گذشته نمایش داده میشود.
4- گزارش اعتباری پیشرفته
در این گزارش علاوه بر اطلاعات ارائه شده در گزارش استاندارد، جزئیات مربوط به تعهدات غیرمستقیم شخص (قراردادهایی که شخص نقش ضامن را در آنها ایفا می‌کند) نیز با همان مشخصات تعهدات مستقیم ارائه میشود.
5- گزارش سوابق
در صورتی که در اطلاعات مربوط به یک شخص مانند اطلاعات هویتی، آدرس، تماس و … تغییری ایجاد شود، سابقه این تغییرات در گزارش سابقه ارائه می گردد.
6- گزارش ارزیابی
در حال حاضر با توجه به نصب و راه‌اندازی نرم‌افزار رابط سنجش اعتبار و امکان تعریف و بهره‌گیری از گزارش‌های تخصصی آن، گزارش ارزیابی حاوی رتبه و امتیاز اعتباری مشتریان در آن برای استفاده شعب بانک‌ها تعبیه شده است.
انواع رتبه‌دهی اعتباری در گزارش ارزیابی
این رتبه‌ها شامل A ،B+ ، B، B-، C+،C و C هستند. به عنوان مثال وقتی رتبه مشتری A (یعنی مناسب ترین وضعیت) است به این معنی است که مشتری بسیار خوبی با قابلیت اطمینان بالاست و می‌توان خدمات مناسب دیگری را نیز به وی پیشنهاد کرد. همچنین در صورتی که مشتری حائز رتبه C- (یعنی بدترین وضعیت) شود به این معنی است که مشتری بی‌ثباتی است و به احتمال فراوان تسهیلات اعطایی به وی نکول میشود.
7- گزارش Cut-Off
تعیین نقاط مرزی نیز از جمله مواردی است که به عنوان یکی از قابلیت‌های مهم نرم‌افزار رابط سنجش اعتبار به بانک‌ها ارائه شده است. در این گزارش، 64 پارامتر پیش فرض با استفاده از گزارش‌های اعتباری مشتری تعیین و محدوده‌های آن با توجه به سیاست‌های اعتباری بانک تعریف میشود.
8- سامانه ثبت وثایق
بانک‌ها در اجرای آیین‌نامه و دستورالعمل‌های اجرایی قانون عملیات بانکی بدون ربا و در راستای حفظ منافع سپرده‌گذاران و ذی‌نفعان در فرایند تخصیص منابع به منظور افزایش ضریب اطمینان از حسن اجرای مفاد قراردادهای تسهیلات بانکی، وثایق و تضمین‌های معتبر و کافی اخذ می‌نمایند که وثایق غیرمنقول به دلیل استحکام بالا نسبت به سایر تضمین‌ها از مقبولیت بیشتری برخوردار است.
9- پلتفرم توانم (توان اعتباری من)
توانم یک پلتفرم جامع رتبه‌سنجی است که بر مبنای سرویس‌های شرکت رتبه‌بندی اعتباری ایران، اقدام به ارائه خدمات برخط رتبه‌سنجی به مشتریان حقیقی و حقوقی می‌کند. هر فرد حقیقی که می‌خواهد رتبه اعتباری و گزارشات دقیق خود در سیستم بانکی کشور را بداند، پس از احراز هویت می‌تواند این اطلاعات را از سیستم دریافت کرده و در صورت تمایل با افراد، شرکت‌ها و سازمان‌ها به اشتراک بگذارد.
10- شناسنامه اعتباری
شناسنامه اعتباری، نشان می‌دهد که هر شخصی چه تسهیلاتی را از بانک‌ها و موسسات اعتباری دریافت کرده و چگونه نسبت به پرداخت اقساط آن اقدام نموده است. اگر شخص اقساط خودش را به موقع پرداخت کرده باشد شناسنامه اعتباری او مثبت و اگر در پرداخت اقساط تاخیر داشته باشد شناسنامه اعتباری او دارای سابقه اعتباری منفی خواهد بود.
نحوه اعلام رتبه‌بندی اعتباری
مشتریان شرکت رتبه‌بندی اعتباری ایران
شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایرانیان در شش حوزه مختلف به مشتریان خود خدمات اعتبار سنجی ارائه می کند که به شرح ذیل می باشد:
1- بانک‌ها: تقریباً اکثر بانک‌های کشور جزو مشتریان شرکت رتبه‌بندی اعتباری ایران هستند.
2- موسسات مالی و اعتباری: موسسه اعتباری توسعه، موسسه مالی و اعتباری عسکریه، تعاونی اعتبار ثامن، موسسه مالی و اعتباری کوثر و موسسه اعتباری کاسپین
3- شرکت‌های لیزینگ: لیزینگ رایان سایپا، جامع سینا، بهمن لیزینگ، شهر، ماشین آلات سنگین ایرانیان، اقتصاد نوین، ارزش آفرین گلرنگ، خودرو غدیر و ….
4- کارگزاری‌ها: کارگزاری امین سهم و شرکت کارگزاری پارس نمودگر
5- سازمان‌ها: سازمان خصوصی سازی ایران، شرکت خدمات رایان اقتصادنوین، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن، طرح‌های فنی و اعتباری امورصنایع و اقتصادی وزارت صنعت، معدن و تجارت و ….
6- صندوق‌های اعتباری: صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران، صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک (صحا)، صندوق توسعه صنایع دریایی و …
