تسهیلات جعاله و قرض‌الحسنه بانک صادرات ایران
بانک صادرات ایران به عنوان یک بانك خصوصی و بصورت سهامی عام با نام «بانک صادرات و معادن ایران» در ١٥ شهريورماه سال ١٣٣١ طبق قوانین و با سرمايه اوليه ٢٠ ميليون ریال ٣٣ تاسيس گردید. اولین شعبه بانک در ٢٢ آبان ١٣٣١ در تهران آغاز به کار کرد. این بانک پس از پيروزی انقلاب اسلامی، در سال ١٣٥٨ و در راستای اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی، “ملی” اعلام گرديد و پس از ٣٠ سال در راستاي اجرای اصل ٤٤ قانون اساسی، در ١٩ خردادماه سال ١٣٨٨ به جرگه بانک‌های خصوصی پيوست و با کد «وبصادر» در سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پذيرفته شد.
امروزه از صادرات به عنوان یکی از بانک‌های معتبر و نیز بزرگترين بانک خصوصی و بورسی کشور یاد می‌شود که با بهره‌مندی از بیش از ٦ دهه تجربه علاوه بر پایبندی کامل به اصول اولیه خود و اجرای دقیق بانکداری اسلامی، می‌کوشد ضمن همسویی با بانکداری بین‌المللی از طریق رعایت اصول مشتری مداری و ارایه خدمات مطلوب و نوین بانکی، سرآمدی خود را در بازار پر رقابت بانکی داخلی حفظ و ارتقا بخشد و افزون بر این رضایتمندی مردم را جلب و نقش مؤثری را در آبادانی، پيشرفت و توسعه ميهن اسلامی ايفا نمايد.
در این مقاله سعی شده است تا به صورت اجمالی به معرفی تسهیلات اعطایی بانک صادرات که عمدتاً در قالب عقود اسلامی اسلامی است، پرداخته شود.
1- تسهیلات مرابحه:
تسهیلات مرابحه با هدف تأمین نقدینگی به اشخاص حقیقی و حقوقی اعطا می‌شود. این تسهیلات در قالب قراردادهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد.
قوانین و مقررات دریافت تسهیلات:
- اشخاص حقوقی اعم از دارندگان واحدهای تولیدی، خدماتی و بازرگانی برای تهیه مواد اولیه، خرید ماشین‌آلات، تهیه تأسیسات و … می‌توانند از تسهیلات مرابحه بانک صادرات استفاده کنند.
- اشخاص حقوقی نیز برای نیازهایی همچون تعمیر مسکن، تهیه مصالح ساخت مسکن و خرید کالای بادوام مصرفی، می‌توانند از بانک صادرات تسهیلات مرابحه دریافت کنند.
- نرخ سود تسهیلات معادل نرخ سود تصویب شده بانک مرکزی برای عقود غیرمشارکتی است.
- مدت زمان بازپرداخت تسهیلات حداکثر سه سال است ولی برای واحدای بازرگانی 3 ماه و نهایتاً 6 ماه می‌باشد.
- بازپرداخت‌ها به هر سه صورت دفعی ( در سر رسید تسهیلات به صورت یکجا)، اقساطی (در سر رسید های معین به صورت اقساط مساوی) و نقدی (در روز پرداخت تسهیلات به صورت یکجا) امکان‌پذیر است.
- حداکثر میزان تسهیلات مبلغ مشخصی ندارد و براساس تصمیمات هر شعبه است.
2- تسهیلات قرض‌الحسنه:
بانک صادرات نیز همچون سایر بانک‌های کشور، تسهیلاتی را در قالب قراردادهای قرض‌الحسنه به اشخاص حقیقی و حقوقی اعطا می‌نماید که در ادامه به جزئیات آن پرداخته می‌شود.
قوانین و مقررات دریافت تسهیلات:
- تمام اشخاص حقیقی می‌توانند در صورت نیاز برای مواردی همچون هزينه ازدواج و تهيه جهيزيه، هزينه درماني، کمک هزينه تحصيلي، تعمير و تأمين مسکن و ايجاد مسکن در روستاها، تسهیلات قرض‌الحسنه بانک صادرات را دریافت کنند.
- اشخاص حقوقی به صورت محدودتری می‌توانند از قرض‌الحسنه بهره‌مند گردند و این تسهیلات تنها در اختیار شرکت‌های تعاونی به منظور ایجاد کار و شرکت‌های تولیدی با مقیاس کوچک به منظور راه‌اندازی واحدهای تولیدی غیرفعال و توسعه کارگاه‌های تولیدی کوچک روستاها، قرار می‌گیرد.
- لازم به ذکر است اعطای وام قرض‌الحسنه صادرات به کارمندان و شاغلین حوزه بانکی ممنوع است.
- مطابق بخشنامه بانک مرکزی، نرخ سود تسهیلات قرض‌الحسنه 4 درصد است.
- میزان تسهیلات قرض‌الحسنه رقم دقیقی ندارد و با توجه به شرایط و صلاحدید مسئولین تعیین می‌شود.
- حداکثر مدت زمان بازپرداخت تسهیلات، ٣ سال براي اشخاص حقيقي جهت رفع نيازهاي شخصي و نهایتاً 5 سال براي شرکتهاي تعاوني و واحدهاي توليدي، مي باشد.
- نحوه بازپرداخت تسهیلات می‌تواند به صورت‌های ماهيانه، سه ماهه، شش ماهه، سالانه، و يا یکجا باشد.
3- تسهیلات مضاربه:
عقد مضاربه در صورتی بین بانک و مشتری معهقد می‌گردد که بانک، در ازای تأمین نقدی سرمایه تجارت مشتری، در سود حاصله شریک باشد.
قوانین و مقررات دریافت تسهیلات:
- از اهداف عقد مضاربه برای بانک، تامین سرمایه نقدی مورد نیاز بازرگانان و تجار به منظور خرید و فروش کالا می‌باشد.
- وام مضاربه زمانی که خرید و فروش کالا بدون نیاز به تغییر ظاهری صورت گیرد قابل اعطا می‌باشد.
- درصورتی که پیش‌بینی نرخ خرید، قیمت فروش و میزان سود قبل از عقد قرارداد، سودآوری این عقد را تلقی کند بانک حاضر به مشارکت خواهد شد.
- مدت بازپرداخت این عقد کوتاه مدت و حداکثر یکسال می‌باشد که طبق آخرین ابلاغیه مدت این قرارداد باید 4 ماه درنظر گرفته شود.
- نحوه بازپرداخت وام می‌تواند به صورت سررسید یکجا و یا واریز سود حاصله در هر دوره از فروش کالا باشد.
- وثایق مورد قبول برای این تسهیلات شامل وثیقه ملکی، وثیقه نقدی، سفته و…. که متناسب با ریسک اعتباری توسط بانک تعیین می‌گردد.
- میزان دقیق تسهیلات با توجه به موضوع فعالیت تعیین و به متقاضی اعطا می‌شود.
- نرخ بازپرداخت تسهیلات طبق مصوبه بانک مرکزی است.
4– تسهیلات جعاله:
قرارداد جعاله عقدی می‌باشد که شخص در ازای انجام کار معین و مشخصی، مبلغ معینی را نیز دریافت می‌کند. در این قرارداد بانک جایز به پرداخت یا دریافت بخشی از مبلغ قرارداد جعاله به عنوان “پیش‌پرداخت” و یا “پیش‌دریافت” است.
قوانین و مقررات دریافت تسهیلات:
- هدف از ارائه تسهیلات جعاله، توسعه و رونق در بخش‌های بازرگانی، تولیدی و خدماتی می‌باشد.
- برای تسهیلات بیش از 100 میلیون ريال، از متقاضی حداقل 20 درصد هزینه‌های برآورد شده به عنوان پیش‌دریافت اخذ می‌شود.
- طبق بخشنامه جاری بانک، حداکثر تسهیلات اعطایی 80 درصد هزینه‌های برآورد شده است.
- مدت بازپرداخت این وام کوتاه‌مدت و بلندمدت (حداکثر 2 سال) بوده که با تشخیص هیئت مدیره برای طرح‌های تولیدی و خدماتی قابل افزایش می‌باشد.
- نحوه بازپرداخت این تسهیلات به صورت اقساط مساوی می‌باشد.
- نرخ بازپرداخت تسهیلات مطابق با نرخ مصوب بانک مرکزی است.
- وثایق مورد قبول وام جعاله تعمیر و تکمیل مسکن می‌تواند سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار، اوراق مشارکت، وثیقه ملکی، سفته و گواهی سپرده مدت‌دار مطابق با دستورالعمل بانک باشد.
